Kai Khosrow
Kai Khosrow

Kai Khosrow

Kai Khosrow, tức Kei Khosrow[3] hay Kay Khoosroo[4] hoặc là Khosru[5] (tiếng Ba Tư: کیخسرو‎) là vị vua huyền thoại của nhà Kayani và là một nhân vật trong thiên sử thi Shahnameh của người Ba Tư. Tương truyền, ông là một vị Quân vương vĩ đại, thậm chí là vị vua vĩ đại nhất của nước Ba Tư trong huyền sử. Dưới triều đại của ông, danh tướng Rostam phò vua đắc lực, thể hiện bản lĩnh anh hùng.[6][7] Không những thắng lợi vẻ vang trong chiến tranh, vị vua hiền này còn trị vì công minh, và ông trị vì lâu dài.[5] Có người cho rằng ông chính là một vị vua được sử cũ Hy Lạp ghi nhận - Hoàng đế Cyrus Đại Đế của Đế quốc Ba Tư. Theo sử cũ Hy Lạp, vua Cyrus Đại Đế đã thống nhất các dân tộc MediaBa Tư, lại còn tiến hành chinh phạt nước Babylon vào năm 539 TCN. Ông sáng lập ra một đế quốc hùng mạnh.[8][9]Tương truyền, Hoàng tôn Kai Khosrow là con của Hoàng tử Siavash nước Ba Tư, trong khi bị đày ải Siavash đã cưới Công chúa Farangis của nước Turan. Trước khi Hoàng Đế Kai Khosrow ra đời, cha ông bị giết ở nước Turan bởi ông ngoại ông là vua Afrasiab. Thân mẫu của ông là nàng Công chúa xinh đẹp Farangis cũng vua cha hạ lệnh cho giết, nhưng bà được cứu sống và sinh ra ông.[10][11] Dù vua Afrabsiab nước Turan đã truyền lệnh cho giết vị Hoàng tôn bé nhỏ ngay khi ông sinh ra, Piran - vị quan Tể tướng thanh liêm của Hoàng đế nước Turan - đã không tuân lệnh vua. Quan Tể tướng Piran đặt tên cho vị hoàng tôn là Kay Khosrow và giao ông cho một người chăn cừu nuôi nấng, lại còn dặn người này phải giáo dục ông thật tốt.[11] Tên gọi Kai Khosrow bắt nguồn từ Kavi Husravah, nghĩa là "nổi tiếng" trong kinh Avesta.Trong lúc này, Hoàng đế Afrasiab ngỡ rằng ông đã bị vứt bỏ trên sa mạc, nào ngờ, ông ta hay tin rằng vị Hoàng tôn vẫn còn sống. Ông ta bèn chất vấn quan Tể tướng Piran, và vị quan liêm chính này trình tấu với vua rằng, Hoàng tôn Kai Khosrow đã được một người chăn cừu cứu sống và ông trở thành một thằng ngốc.[11]