Kai Khosrow, tức
Kei Khosrow[3] hay
Kay Khoosroo[4] hoặc là
Khosru[5] (
tiếng Ba Tư: کیخسرو) là vị vua huyền thoại của
nhà Kayani và là một nhân vật trong thiên sử thi
Shahnameh của người Ba Tư. Tương truyền, ông là một vị Quân vương vĩ đại, thậm chí là vị vua vĩ đại nhất của nước Ba Tư trong huyền sử. Dưới triều đại của ông, danh tướng
Rostam phò vua đắc lực, thể hiện bản lĩnh anh hùng.
[6][7] Không những thắng lợi vẻ vang trong chiến tranh, vị vua hiền này còn trị vì công minh, và ông trị vì lâu dài.
[5] Có người cho rằng ông chính là một vị vua được sử cũ
Hy Lạp ghi nhận -
Hoàng đế Cyrus Đại Đế của
Đế quốc Ba Tư. Theo sử cũ Hy Lạp, vua Cyrus Đại Đế đã thống nhất các dân tộc
Media và
Ba Tư, lại còn tiến hành chinh phạt nước
Babylon vào năm 539 TCN. Ông sáng lập ra một đế quốc hùng mạnh.
[8][9]Tương truyền, Hoàng tôn Kai Khosrow là con của Hoàng tử
Siavash nước Ba Tư, trong khi bị đày ải Siavash đã cưới Công chúa
Farangis của nước
Turan. Trước khi Hoàng Đế Kai Khosrow ra đời, cha ông bị giết ở nước
Turan bởi ông ngoại ông là vua
Afrasiab. Thân mẫu của ông là nàng Công chúa xinh đẹp Farangis cũng vua cha hạ lệnh cho giết, nhưng bà được cứu sống và sinh ra ông.
[10][11] Dù vua Afrabsiab nước Turan đã truyền lệnh cho giết vị Hoàng tôn bé nhỏ ngay khi ông sinh ra, Piran - vị quan Tể tướng thanh liêm của Hoàng đế nước Turan - đã không tuân lệnh vua. Quan Tể tướng Piran đặt tên cho vị hoàng tôn là
Kay Khosrow và giao ông cho một người chăn cừu nuôi nấng, lại còn dặn người này phải giáo dục ông thật tốt.
[11] Tên gọi Kai Khosrow bắt nguồn từ Kavi Husravah, nghĩa là "nổi tiếng" trong
kinh Avesta.Trong lúc này, Hoàng đế Afrasiab ngỡ rằng ông đã bị vứt bỏ trên sa mạc, nào ngờ, ông ta hay tin rằng vị Hoàng tôn vẫn còn sống. Ông ta bèn chất vấn quan Tể tướng Piran, và vị quan liêm chính này trình tấu với vua rằng, Hoàng tôn Kai Khosrow đã được một người chăn cừu cứu sống và ông trở thành một thằng ngốc.
[11]